Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Archief- en handschriftententoonstelling in de abdij van Orval

Texte petit  Texte normal  Texte grand
03/09/2015 - Inventarisatie - Publicaties - Evenementen - Rijksarchief te Aarlen

In de abdij van Orval loopt van 5 september tot 8 november 2015 een archief- en handschriftententoonstelling waaraan het Rijksarchief te Aarlen meewerkte. Daarnaast werd op 12 september 2015 tijdens de studiedag "Aurea vallis : archives et manuscrits des origines à la fin de l'Ancien Régime" de inventaris voorgesteld van het Orval-archief dat in het Rijksarchief te Aarlen wordt bewaard.

De abdij van Orval is vandaag gekend voor haar bier: één van de zes trappistenbieren die in België worden gebrouwen. Maar in de middeleeuwen produceerde de abdij op de Maas- en Moeselhellingen vooral wijn. Vanaf haar ontstaan ontgon de abdij in de bossen die haar toebehoorden ook ijzererts en brandstof voor de ijzergieterijen waarmee ze in de 18de eeuw een van de belangrijkste Luxemburgse centra voor metaalproductie werd. De monnikengemeenschap van Orval was gedurende bijna 700 jaar zeer welvarend, tot ze tijdens de Franse Revolutie werd ontbonden.

In 1926 verrees een nieuwe abdij naast de ruïnes van de middeleeuwse abdij en op de plaats waar zich het complex bevond dat aan het eind van de 18de eeuw werd opgetrokken, maar in juni 1793 volledig werd verwoest.

De tentoonstelling

Van 5 september tot 8 november 2015 (dagelijks van 10u tot 18u) loopt in de abdij van Orval de archief- en handschriftententoonstelling Aurea vallis : manuscrits médiévaux et chartes. De tentoonstelling is een organisatie van de cisterciënzergemeenschap van Orval en de vzw Aurea Vallis & Villare, in samenwerking met het Rijksarchief te Aarlen. Met dit initiatief wordt de spirituele band tussen het “oude” en het “nieuwe” Orval benadrukt.

De lange geschiedenis van de abdij wordt op de tentoonstelling aanschouwelijk gemaakt aan de hand van handschriften die nu toebehoren aan diverse Europese openbare en privébibliotheken, maar ook door middel van archiefdocumenten, voornamelijk afkomstig uit het Rijksarchief te Aarlen. Eén van de meest opmerkelijke archiefstukken is de oorkonde waarmee Lodewijk, graaf van Chiny, de schenkingen aan de abdij bevestigde die zijn voorgangers hadden gedaan. Het document, dat uitstekend bewaard bleef, dateert uit 1173 en draagt het grafelijk zegel. Op de tentoonstelling zijn ook rekeningregisters en oude plannen van het abdijdomein te zien, naast stukken over het beheer van rechten en eigendommen, die een schat aan informatie bevatten over het economisch leven in de abdij en de talrijke Belgische en Franse plaatsen waar ze bezittingen had (Hoei, Oteppe, Fexhe en een aantal dorpen in de streek van Haspengouw rond Hannuit).

De inventaris en studiedag

Door een gelukkig toeval werd vlak na de opening van de tentoonstelling ook een inventaris gepubliceerd die het Orval-archief ontsluit dat in het Rijksarchief te Aarlen wordt bewaard. De publicatie werd op 12 september 2015 voorgesteld in de abdij tijdens een studiedag die dezelfde titel droeg als de tentoonstelling.

Het inventariseren begon reeds in het midden van de 18de eeuw, met name door broeder Bernard Tinting, archivaris van de abdij. De hedendaagse, moderne inventaris is van de hand van historica, archivaris en bibliothecaresse Marjorie Gobin, die gespecialiseerd is in de 18de-eeuwse geschiedenis van de abdij. De nieuwe zoekwijzer vormt een hoeksteen voor onze kennis over de geschiedenis van de kloostergemeenschap. Tijdens de studiedag hielden Marjorie Gobin en Michel Trigalet een lezing over de merkwaardige en bewogen geschiedenis van het archief van de abdij, van het begin van de 18de eeuw tot heden.

Na een bezoek aan de tentoonstelling kan u rondkuieren in de ruïnes van de oude abdij, de prachtige nabijgelegen kerk van Avioth bezichtigen, een bezoek brengen aan de citadel van Montmédy – waar de abdij vroeger een toevluchtsoord bezat – of een wandeling maken in de bossen van Florenville en Villers-devant-Orval, of in de vallei van de Semois in de buurt van Chiny. En een glas trappist hoort er uiteraard ook bij…!

De (franstalige) inventaris is te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief, in het Rijksarchief te Aarlen of via publicat@arch.be. U kan de inventaris ook gratis downloaden in pdf-formaat.

GOBIN Marjorie, Inventaire des archives de l’abbaye Notre-Dame d’Orval (1173-1794), reeks Inventarissen Rijksarchief te Aarlen nr. 84, Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2015.
Publicatie 5514, € 11,00 (+ eventuele verzendingskosten).

  • Tentoonstelling Aurea vallis : manuscrits médiévaux et chartes : van 5 september tot 8 november 2015 in de abdij van Orval.
  • Programma van de studiedag Aurea vallis : archives et manuscrits des origines à la fin de l'Ancien Régime, op 12 september 2015 in de abdij van Orval.
www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement