Van 6 tot 8 juni 2017 vindt in Brussel het 6e symposium plaats van het Europees netwerk Remembrance and Solidarity (ENRS). Het thema? Geweld in de Europese geschiedenis van de 20e eeuw. De klemtoon zal gelegd worden op de herdenking van dat geweld en de uitdagingen die deze herdenkingen vormen op het vlak van documentatie en onderwijs. Het CegeSoma is een van de zeven instellingen die het ENRS steunen bij dit initiatief. Andere partners zijn onder meer het Huis van de Europese geschiedenis en het Herder Institut, gevestigd in Marburg, Duitsland.
Bestaat er zoiets als een gemeenschappelijke Europese herdenkingscultuur?
Het ENRS buigt zich sinds 2012 over het vraagstuk of er zoiets bestaat als een gemeenschappelijke Europese herinnering en van een Europees narratief. Het netwerk brengt daarom tijdens een jaarlijks symposium onderzoekers en instellingen samen die geïnteresseerd zijn in de Europese geschiedenis. Het programma van de vorige bijeenkomsten werd steeds sterk beïnvloed door de herdenkingen die toen plaatsvonden en de vragen die zij opriepen in een Europees perspectief.
In 2014 werd het accent gelegd op de 100e verjaardag van de Eerste Wereldoorlog, op de 75e verjaardag van het begin van de Tweede Wereldoorlog en op de 25e verjaardag van de val van de Muur. Die drie gebeurtenissen zijn essentieel om de moeilijke constructie van een Europese herinnering beter te begrijpen. Elke lidstaat gaf er immers een eigen invulling aan, en het is niet altijd vanzelfsprekend om dat nationale narratief te overstijgen of te integreren.
Deze overwegingen vinden we ook terug in het symposium dat georganiseerd werd in 2015 en dat gewijd was aan de controverses die bestaan over de Tweede Wereldoorlog en haar actoren: slachtoffers, verliezers en omstaanders. Die verschillende categorieën kregen in de loop van de geschiedenis en van de geschiedschrijving regelmatig een andere invulling, en kunnen verschillen naar gelang van het parcours dat een individu aflegde of naargelang het analysekader dat de onderzoeker hanteert.
Het geweld in de Europese geschiedenis herdenken, documenteren en onderwijzen
De doelstelling van het symposium dat dit jaar georganiseerd wordt, is inzicht te verwerven in het fenomeen ‘geweld’. De theoretische aspecten zullen uitgediept worden door experts, terwijl de herinneringsaspecten aan bod zullen komen in meerdere panels. Zo wordt onder meer nagegaan hoe we een beroep kunnen doen op archieven en andere documentaire bronnen om geweld te bestuderen of hoe de herdenkingsproblematiek benaderd kan worden in het onderwijs. De laatste sessie zal dieper ingaan op het concept ‘verzoening’.
Het symposium biedt eveneens de gelegenheid om het Huis van de Europese geschiedenis te verkennen, dat in mei 2017 de deuren opent. Een andere sessie biedt de mogelijkheid om het voormalige werk- en doorgangskamp van Breendonk te bezoeken, het enige kamp in West-Europa dat volledig intact bleef.
Geïnteresseerd?
