Rijksarchief in België

Ons collectief geheugen !

FR | NL | DE | EN
Menu

Henegouwen 1814-1815. Van Napoleon I naar Willem I

Texte petit  Texte normal  Texte grand
Van 23/09/2015 tot 23/09/2015Grand-Hornu: Rue Sainte-Louise 82, 7301 BoussuTarieven: Gratis toegangContact : archives.mons@arch.be ; pierre-jean.niebes@arch.be - +32 (0) 65 40 04 60 ou 66

Op woensdag 23 september 2015 organiseert het Rijksarchief te Bergen in het innovatie- en designcentrum Grand-Hornu een studiedag met de ronkende titel: ‘1814-1815. Van Napoleon I naar Willem I, van het Napoleontisch Keizerrijk naar het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, van het Departement Jemappes naar de Provincie Henegouwen’.

Het einde van het Napoleontische rijk situeert zich van de slag bij Leipzig en de eerste troonsafstand van Napoleon I te Fontainebleau (11 april 1814) tot zijn opmerkelijke ‘terugkeer’ tijdens de 'Honderd Dagen' (maart - juni 1815). Het is voor onze streken, t.t.z. de Belgische departementen die op 1 oktober 1795 werden aangehecht bij Frankrijk, een belangrijke periode van overgang en breuk met het verleden.

Op 21 juli 1814 besloten de toenmalige geallieerde Grootmachten (het Verenigd Koninkrijk en Ierland, Pruisen, Oostenrijk en Rusland) om Willem van Oranje aan te stellen als Gouverneur-generaal van België en in maart 1815 werden onze provincies geïntegreerd in het Koninkrijk der Nederlanden.

Naar aanleiding van de tweehonderdste verjaardag van de slag bij Waterloo (18 juni 1815) verzamelen in de Grand Hornu (een industrieel complex dat in 1810 werd ontworpen door de Franse industrieel Henri-Joseph Degorge) historici met verschillende achtergrond om duiding te geven bij de politieke, culturele, economische, artistieke en erfgoed-gerelateerde erfenis van de Franse periode.

De studiedag zal vooral ingaan op de gevolgen van de val van het Franse rijk voor het departement Jemappes, dat op dat ogenblik opgaat in de provincie Henegouwen. Ook de relatie met het Frankrijk van Lodewijk XVIII en zijn onderdanen zal aan bod komen.

Het Rijksarchief te Bergen organiseert deze studiedag in samenwerking met de provincie Henegouwen en de stad Bergen. Deelname is gratis, maar vooraf inschrijven is verplicht (via archives.mons@arch.be; pierre-jean.niebes@arch.be of +32 (0) 65 40 04 66).

Op de vooravond (22 september 2015 om 20.00 u) geeft Hervé Hasquin, vast secretaris van de Académie royale des Sciences, des Lettres et des Beaux-Arts de Belgique, een inleidende lezing in het stadhuis van Bergen: “1814-1815, du département français de Jemappes à la province hollandaise de Hainaut”.

 

PROGRAMMA

Voormiddag

  • 9.00-9.15 : Verwelkoming
    Sébastien DUBOIS, Operationeel Directeur Rijksarchieven in Wallonië
     

Sessie 1, voorgezeten door Corentin ROUSMAN, stadsarchivaris van Bergen:
 

  • 9.15-9.45
    René PLISNIER, universiteit Bergen
    “Aperçu des institutions culturelles à Mons, chef-lieu de département, 1795-1830”
  • 9.45-10.15
    Pierre-Jean NIEBES, Rijksarchief te Bergen
    “Charles de Thiennes-Lombise (1758-1839) et la création du Royaume des Pays-Bas. Un noble hainuyer au service de Guillaume Ier
     
  • 10.15-10.45 
    Koffiepauze
     

Sessie 2, voorgezeten door Corentin DE FAVEREAU, commissaris van de tentoonstelling “Un numéro, un destin, au service de Napoléon” in het museum Mons Mémorial:
 

  • 10.45-11.15
    Antoine RENGLET, doctorandus aan de universiteiten van Namen en Rijsel III
    Les polices urbaines face à l'écroulement de l'Empire dans les départements belges, 1814-1815”.
  • 11.15-11.45
    Cédric ISTASSE, doctorandus aan de Universiteit Namen
    “Le sort des "individus nés français" en Belgique après la chute de l'Empire”.
  • 11.45-12.15
    Camille VANBERSY, asbl SAICOM, Assunta BIANCHI, Bibliotheek van de universiteit van Bergen
    “Le bassin houiller du Couchant de Mons à la fin de la période française. Tentative de bilan”
     
  • 12.15-12.30 
    Debat & Vragenronde
     
  • 12.30-13.30 
    Lunch
     

Namiddag

Sessie 3, voorgezeten door Laurent HONNORÉ, Diensthoofd van het Rijksarchief te Bergen:

  • 13.30-14.00
    François ANTOINE, Rijksarchief te Brussel
    1815, quand les écluses se ferment entre la France et la Belgique”.
  • 14.00-14.30
    Frédéric MARCHESANI, Erfgoedinstituut voor Wallonië
    “Héritages immobiliers du passé : sur les traces du département de Jemappes”.
     
  • 14h30-15h00
    Koffiepauze
     
  • 15.00-15.30
    Léon LOCK, Departement architectuur, Universiteit Leuven
    La contribution napoléonienne au paysage artistique “belge”
     
  • 15.30-16.10
    Debat – Vragenronde – Conclusies
    o.l.v. Sébastien DUBOIS, Operationeel Directeur Rijksarchieven in Wallonië, professor aan de universiteit Saint-Louis te Brussel
     
  • 16.15
    Vrijblijvend geleid bezoek aan de site Grand-Hornu



LEESTIPS

Zoekwijzer:

NIEBES Pierre-Jean, Du département de Jemappes à la province de Hainaut : Archives des circonscriptions administratives (1793-1815), reeks Zoekwijzers nr. 28, publicatie nr. 5047, Algemeen Rijksarchief, 2011, € 5  (+ eventuele verzendingskosten).

De zoekwijzer is te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief, in het Rijksarchief te Bergen of via publicat@arch.be . Hij kan ook gratis worden gedownload.

Inventarissen:

  • NIEBES Pierre-Jean, Inventaire des archives de l’administration centrale du département de Jemappes, 1795-1800, reeks Inventarissen van het Rijksarchief te Bergen (87), Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2007, 148 p.
    Publicatie 5047, € 7,00 (+ eventuele verzendingskosten).
  • NIEBES Pierre-Jean, Inventaire des archives de la préfecture du département de Jemappes, 1800-1814, reeks Inventarissen van het Rijksarchief te Bergen (90), Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2008, 472 p.
    Publicatie 4667, € 19,00 (+ eventuele verzendingskosten).
  • NIEBES Pierre-Jean, Inventaire des archives de l’Intendance du département de Jemappes et du gouvernement de la province de Hainaut durant la période hollandaise, 1815-1830, reeks Inventarissen van het Rijksarchief te Bergen (91), Algemeen Rijksarchief, Brussel, 2008, 565 p.
    Publicatie 4742, € 22,00 (+ eventuele verzendingskosten).

Deze inventarssien zijn te koop in de archiefwinkel van het Algemeen Rijksarchief, in het Rijksarchief te Bergen of via publicat@arch.be.

www.belspo.be www.belgium.be e-Procurement